Kabak bitkisinin sürgünlerini nasıl kendi yararınıza kullanabilirsiniz?
Diken kabağı (sechium edule) kabakgiller familyasına mensup, ürün yönetimi ve üretimde artış amacıyla terbiye ve file ağı yöntemlerinin uygulanabileceği bir bitkidir. Peki, ama terbiye etmek nedir ve nasıl çalışır? Destek ağı kullanarak bitkileri büyümelerinde ve gelişme evrelerinde terbiye edilmesinde, bitkinin iki yanına (veya ark boyunca) konulan dikey direkler ve aralarında gerilen file ağ kullanılır. Bitki dallarını ve yapraklarını desteklemek olgunluk evresine kadar gelişimi teşvik eder ve bitkiye sağladığı faydaların yanı sıra tarla için gerekli iş gücünün daha iyi yönetilmesine ve hastalık kontrolünün daha etkin biçimde gerçekleştirilmesine imkân tanır.
Kabak bitkisinin doğal büyüme gereksinmeleri ve sağlıklı gelişim ihtiyaçlarından biri uygun iklim koşullarıdır. Kabak tropik bir bitki olup iyi miktarda yağmur oranına veya sulamaya ihtiyaç duyar. Sürünücü bir bitki olarak spiral sürgünler (destek sistemi olarak) yarı odunsu dallar ve bu dallarda bazı türlerde dikenli olmak üzere (armut şeklinde) oval meyveler oluşturmaya başlar. Bu sebzenin kolay yönü, bitkisel yaşamı boyunca sürgün vermesini sağlayan çoğalma yöntemidir. Meyvesi olgunluğa ortalama 90. Günde ulaşır ve yaklaşık olarak 14-18 aylık bir üretken yaşam süresi vardır.
Genel açıklamalardan da görebileceğimiz gibi kabak bitkisi yetiştirmek oldukça kolaydır. Seller, yüksek su doygunluğu veya asidik topraklardan olumsuz yönde etkilenebileceğinden organik madde açısından zengin ve iyi bir su arıtımına sahip toprak bileşimi ihtiyacı duyar. Bu nedenle fazla nem, havalandırma veya güneş ışığı eksikliği gibi etmenler meyvelerin veya yaprakların ve hatta kök sisteminde mantar ve parazitlerin oluşumuna neden olabileceği için, sebze desteği olarak file ağ yardımıyla dikey ve yatay terbiye sistemi tavsiye edilir. Bu sebze kökünden itibaren dikey terbiye edersek, doğrudan toprakla teması kesmiş olur ve yaprakların daha yoğun bir şekilde yukarıya doğru büyümesini ve çiçek tozlaşmasının daha etkili olmasını sağlayarak bitkiyi uğrayabileceği muhtemel zararlardan daha iyi koruyabiliriz. Güneş ışığı alımını arttırılması sonucu fotosentez de daha verimli hale gelirken havalandırmanın ve yapraklar arasındaki hava akışının iyileştirilmesi bitkide hastalık oluşma ve zararlı patojenlerin saldırısına uğrama riskini azaltır.
Biyolog Myriam Nazario BIBLIOGRAFÍA CITADA Abdelnour, A., C. Ramírez y F. Engelmann. 2002. Micropropagación de chayote (Sechium edule Jacq. Sw.) a partir de brotes vegetativos. Agronomía Mesoamericana www.academia.edu/…/Estudio_socio-agronómico_de_la_producción_de…chayoteFAO. Cultivo del chayote. www.rlc.fao.org./es/agricultura/produ/cdrom/contenido/ libro09/ Cap2_4.htm 35 Gamboa, W. 2005. Producción agroecológica, una opción para el desarrollo del chayote [Sechium edule (Jacq.) Sw.]. Editorial de la Universidad de Costa Rica. Costa Rica. 166-168 pp.
