Bitki Desteği
Domates, iyi büyüyebilmesi için bol miktarda yere ihtiyaç duyar ve bitki desteği son derece önemli hale gelir. Çıtayla desteklenmiş ya da kafese alınmış domates sıralarını birbirinden yaklaşık olarak 0,8 ile 1,1 metre arasında konumlandırın ve her bir sırada bitkiler arasında 61 ile 76 cm arası mesafe olmasını sağlayın. Eğer bitkiler çıtaya bağlanamıyorsa, yeterli hava sirkülasyonu ve bitki gelişimi için bu sıralar arasında 1,8 metre ve bitkiler arasında da 1,2 metre olmalıdır. Neredeyse tüm sınırsız büyüyen bitkiler bir çeşit desteğe ihtiyaç duymaktadır ve pek çok sınırlı büyüyen bitki türü sırık veya kafes kullanımından olumlu etkilenir. Her ne kadar destek kullanımı ilk başta daha fazla efor gerektirse de,
bu domateslerinin bakımını
onların toprak üzerinde yayılmasına izin vermeye göre kolaylaştıracaktır. Meyvenin toprak ile teması olmayacağı için çürüme ve haşerelerin verdiği zarar azalır. Pestisit uygulaması daha kolaydır ve daha az sıklıkta uygulama gereksinimi doğar, hasat kaldırmak daha kolaydır ve bitkiler bahçe içerisinde çok daha az yer kaplar. Desteklemede sıklıkla uygulanan üç teknik arasında kafes, sırık ve destek filesi kullanımı yer almaktadır.
Kafesler
içerisinde domates yetiştirmek, basit oluşu nedeniyle bahçecilikle uğraşanlar arasında popüler bir yöntemdir. Bitkiler filizlendikten kısa süre sonra etraflarına silindirik kafesler yerleştirin.
Kafesin her iki yanında iki sağlam sırık, meyve yüklü bitkilerin rüzgar ve ağırlığın etkisiyle çökmesini önleyecektir. Bu amaç ile metal çit ya da beton güçlendirici tel kullanılabilir ve hazır kafesler bahçe malzemesi satılan mağazalarda bulunabilir. Genellikle 0,9 ile 1,8 metre yüksekliğinde ve 46 ile 76 cm arası çapa sahip bir kafes işinizi görecektir; 1,8 m boyunda bir çit o kafesin çapının 48cm olması anlamına gelmektedir. Sınırlı büyüyen bitkiler için daha kısa kafesler ve sınırsız büyüyenler için de daha uzun kafesler kullanın. Kafes malzemesinin açıklıklarının meyveye uzanmanıza ve hasat etmenize izin verecek şekilde en az 15cm genişliğinde olduğundan emin olun. Tel kafes içerisindeki domates bitkilerinin budanması gerekmemektedir, ancak bazı bahçeciler bitkilerin daha kolay yönetilebilir olması için domatesleri 3 veya 4 ana dal kalacak şekilde budamaktadır.
Kafeste yetiştirme, domates bitkisinin
doğal bir şekilde büyümesine imkan tanır ve meyveler ve dalların toprakla temas etmemesini sağlayarak sırık kullanımının avantajlarını da sunar. Tel kafeste yetiştirilen domateslerin yaprak örtüsü yoğundur ve meyvelerin haşlanmasını azaltır. Kafeste yetiştirilen bitkiler, açık yaralarının daha az olması ve sırıkta yetiştirilen bitkilere göre elle temaslarının daha az olması nedeniyle, bitkilerle temastan kaynaklanan hastalıkların yayılmasına daha az meyillidir.
Bununla birlikte, bitkiler arasında iyi bir hava akımı sağlanması için bitkilerin birbirinden en az 0,9 m uzaklıkta konumlandırılması faydalıdır. Yaprak sıklığı nedeniyle rutubet daha yoğundur ve patates mantarı hastalığı gibi hastalıklar rutubetli ortamlarda hızla yayılır. İyi bakılması halinde kafeste yetiştirilen domatesler, istisnai bir hasat için gerekli olan ekstra alan ihtiyacını dengeleyebilir.
Sırıklar
Bazı bahçeciler, domateslerini desteklemek için sırık kullanmayı tercih eder. 1,8 metre uzunluğunda ve 3,8 ile 5 cm arası genişlikte sağlam ahşap sırıklar kullanın. Fide dikiminden hemen sonra bu sırıkları bitkiden 10 ile 15 cm uzaklıkta olacak şekilde toprağa 30 cm kadar saplayın. Her 25 cm’de bir sırığa sicimler ya da kumaş şeritleri bağlayın. Bitki büyüdükçe dalları sırıklara doğru çekin ve gevşek bir şekilde bağlayın. Sırık kullanılan domates bitkileri genellikle birkaç ana dal kalacak şekilde budama gerektirir.
Her bir yaprak ile ilk ana gövdenin kesiştiği yerde yeni bir sürgün gelişecektir. Daha fazla ana gövde için, normalde birinci ya da ikinci yaprak-gövde kesişiminde olacak şekilde bu sürgünlerden bir ile üç tanesi arasında seçin. Bitkilerin destekleri için fazlasıyla büyük hale gelmesini önlemek amacıyla haftada bir diğer sürgünlerin çoğunu parmaklarınızla kopartın.
Destek Filesi
Destek kullanımı, bitkilerin belirli aralıklarla bağlanması ve sırıklara benzer bir şekilde budanması nedeniyle sırık kullanımına benzemektedir. Bitkiler bir çit boyunca ya da büyük, sağlam bir destek filesi kenarına ekilmiş olabilir ve daha sonra büyüdükçe yukarı doğru yönlendirilirler.
